Basisuniversiteit

Project Energietransitie PBL

Op het voortgezet onderwijs van de Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven zijn deze maand negen kinderen gestart met het project Energietransitie. Zij doen dit project samen met expert dr. Jan Matthijsen van het Planbureau voor de Leefomgeving en zijn collega Steven van Polen en Maarten van den Berg. Jan is "project manager climate, air quality and energy". In een aantal bijeenkomsten leren de leerlingen over de noodzaak van een wijziging van de huidige manier van energiegebruik in een meer duurzamere. Ze gaan uitzoeken hoe dat op een zo soepel mogelijke manier zou kunnen. Wat zijn de zaken die je bij zo'n transitie allemaal tegen gaat komen? Wat zijn de belangen van burgers, industrie, overheid, milieuorganisaties? En hoe kun je die op één lijn brengen? Wat zijn er eigenlijk voor alternatieven voor onze huidige energiebronnen? En hoeveel is er al gerealiseerd aan nieuwe energietechnologie?

Dat er iets moet veranderen is duidelijk legt Jan Matthijsen uit. CO2 is een gas dat nodig is om het natuurlijke broeikaseffect op aarde in stand te houden. Het helpt mee om onze aarde warm en leefbaar te houden. Maar te veel CO2 is niet goed, het kan de warmtehuishouding van onze aarde ernstig in gevaar brengen. De uitstoot van CO2 is de laatste eeuw zo enorm toegenomen, dat het eigenlijk haast onmogelijk is om effecten, zoals opwarming van het klimaat en daardoor verhoging van de zeespiegel, te voorkomen. De grafiekjes die hij laat zien spreken duidelijke taal.

De leerlingen onderzoeken de energiestromen in Nederland, Europa en de rest van de wereld en presenteren hun bevindingen aan elkaar. Het is de bedoeling dat er een discussie ontstaat.

Als onderdeel van het onderzoek wordt er een zogeheten biovergister bezocht in Mijdrecht. Het waterbedrijf Waternet heeft daar een zuiveringsinstallatie staan die rioolwater zo schoon maakt dat het de rivier in kan. Als bijproduct van het proces van zuivering kan gas worden gewonnen. De energie die met biogas kan worden opgewekt noemen we CO2-neutraal. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld aardgas. De CO2 die door aardgas vrijkomt is daar lang geleden in opgeslagen en komt dus extra in de leefomgeving. De CO2 uit het riool komt uit de boerenkool die we de dag daarvoor aten en was dus al in de natuur aanwezig.

Het gas uit de zuiveringsinstallatie moet worden opgewerkt voordat het aan het aardgasnetwerk mag worden toegevoegd. Daarvoor wordt er onder andere een teveel aan waterdamp uitgehaald en, net als bij aardgas, wordt er het bekende gasluchtje aan toegevoegd. Het gas dat wij gebruiken kun je namelijk niet ruiken. Zonder dat gasluchtje zou een gaslek veel gevaarlijker zijn. Het bedrijf Biogast is de eerste onafhankelijke producent van groen gas in Nederland. Het maakt installaties die aan bestaande systemen worden toegevoegd. Het wagenpark van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Mijdrecht rijdt op dit gas en is daarmee dus neutraal in zijn CO2-uitstoot.

Na een korte uitleg over de zuiveringsinstallatie leggen twee mensen van Biogast uit hoe het opwaarderen van het gas in zijn werk gaat.

Als afsluiting van dit project gaan de leerlingen op bezoek bij Jan Matthijsen bij het onderdeel van het Planbureau voor de Leefomgeving dat op het terrein van het RIVM in Bilthoven zit. De zekerheid dat er energie wordt geleverd voor met name voor koeling en elektriciteit is daar erg belangrijk. De energievoorziening vergt dus bijzondere aandacht. Hoe ver is men daar met het gebruik van groene energie? Aansluitend zal er aan de hand van een fictieve casus: Een windmolenpark bij De Bilt, een rollenspel worden gespeeld. Wie zouden hier ‘de spelers’ zijn en wat zijn hun belangen? Welke speler heeft wat voor het zeggen?