Basisuniversiteit

Project grondstoffen

Als onderdeel van het project "grondstoffen" deden 5 leerlingen van Wolfert Dalton uit Hilligersberg de workshop "Een andere kijk op afval" van expert Alexander Lange van het adviesbureau Milgro. Onder zijn leiding gaan ze de komende maanden een project doen waarbij ze in hun directe omgeving gaan zoeken naar grondstoffenstromen. Meten is weten, dus er moet uitgezocht worden om welke stoffen dat gaat, in welke vorm en hoeveelheid, maar ook om de personen die verantwoordelijk zijn voor die stoffen.

Een klein stukje scheikunde: Aan de hand van de tabel van het periodiek systeem der elementen kun je zien welke elementen er zijn. Goud is er maar heel weinig, maar van een metaal als Neodynium, dat wordt gebruikt als magneet en een belangrijk onderdeel is in windmolens, is er best veel. Maar het is heel moeilijk te winnen. Bovendien is de winning ervan allesbehalve milieuvriendelijk. Elke grondstof moet dus zorgvuldig worden bekeken.

Na de workshop en aansluitende discussie krijgen de leerlingen het nieuwe pand van Milgro te zien. Het straalt de visie van Milgro uit. Veel materialen die zijn gebruikt hebben al eens een eerder leven gehad en verspilling wordt tot een minimum beperkt. Alexander vertelt dat er in het kantoor veel met kleuren en gekleurd licht wordt gewerkt, dat stimuleert de creativiteit.

Er wordt op de werkvloer ook veel geëxperimenteerd: Kort geleden konden er in de bedrijfskeuken de eerste zelf geproduceerde champignons worden gegeten! Verder afgedankte vliegtuigstoelen als zitje (die zitten vast heel lekker) en een machine die het geluid van afval laat horen. Voordat Alexander die aanzet sluit hij even alle deuren, zijn collega's zie je achter de ramen dankbaar lachen.

De komende bijeenkomsten gaan de leerlingen eerst meten en daarna bedenken hoe zij grondstofstromen kunnen veranderen. We zijn benieuwd.

Project Energietransitie PBL

Op het voortgezet onderwijs van de Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven zijn deze maand negen kinderen gestart met het project Energietransitie. Zij doen dit project samen met expert dr. Jan Matthijsen van het Planbureau voor de Leefomgeving en zijn collega Steven van Polen en Maarten van den Berg. Jan is "project manager climate, air quality and energy". In een aantal bijeenkomsten leren de leerlingen over de noodzaak van een wijziging van de huidige manier van energiegebruik in een meer duurzamere. Ze gaan uitzoeken hoe dat op een zo soepel mogelijke manier zou kunnen. Wat zijn de zaken die je bij zo'n transitie allemaal tegen gaat komen? Wat zijn de belangen van burgers, industrie, overheid, milieuorganisaties? En hoe kun je die op één lijn brengen? Wat zijn er eigenlijk voor alternatieven voor onze huidige energiebronnen? En hoeveel is er al gerealiseerd aan nieuwe energietechnologie?

Dat er iets moet veranderen is duidelijk legt Jan Matthijsen uit. CO2 is een gas dat nodig is om het natuurlijke broeikaseffect op aarde in stand te houden. Het helpt mee om onze aarde warm en leefbaar te houden. Maar te veel CO2 is niet goed, het kan de warmtehuishouding van onze aarde ernstig in gevaar brengen. De uitstoot van CO2 is de laatste eeuw zo enorm toegenomen, dat het eigenlijk haast onmogelijk is om effecten, zoals opwarming van het klimaat en daardoor verhoging van de zeespiegel, te voorkomen. De grafiekjes die hij laat zien spreken duidelijke taal.

De leerlingen onderzoeken de energiestromen in Nederland, Europa en de rest van de wereld en presenteren hun bevindingen aan elkaar. Het is de bedoeling dat er een discussie ontstaat.

Als onderdeel van het onderzoek wordt er een zogeheten biovergister bezocht in Mijdrecht. Het waterbedrijf Waternet heeft daar een zuiveringsinstallatie staan die rioolwater zo schoon maakt dat het de rivier in kan. Als bijproduct van het proces van zuivering kan gas worden gewonnen. De energie die met biogas kan worden opgewekt noemen we CO2-neutraal. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld aardgas. De CO2 die door aardgas vrijkomt is daar lang geleden in opgeslagen en komt dus extra in de leefomgeving. De CO2 uit het riool komt uit de boerenkool die we de dag daarvoor aten en was dus al in de natuur aanwezig.

Het gas uit de zuiveringsinstallatie moet worden opgewerkt voordat het aan het aardgasnetwerk mag worden toegevoegd. Daarvoor wordt er onder andere een teveel aan waterdamp uitgehaald en, net als bij aardgas, wordt er het bekende gasluchtje aan toegevoegd. Het gas dat wij gebruiken kun je namelijk niet ruiken. Zonder dat gasluchtje zou een gaslek veel gevaarlijker zijn. Het bedrijf Biogast is de eerste onafhankelijke producent van groen gas in Nederland. Het maakt installaties die aan bestaande systemen worden toegevoegd. Het wagenpark van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Mijdrecht rijdt op dit gas en is daarmee dus neutraal in zijn CO2-uitstoot.

Na een korte uitleg over de zuiveringsinstallatie leggen twee mensen van Biogast uit hoe het opwaarderen van het gas in zijn werk gaat.

Als afsluiting van dit project gaan de leerlingen op bezoek bij Jan Matthijsen bij het onderdeel van het Planbureau voor de Leefomgeving dat op het terrein van het RIVM in Bilthoven zit. De zekerheid dat er energie wordt geleverd voor met name voor koeling en elektriciteit is daar erg belangrijk. De energievoorziening vergt dus bijzondere aandacht. Hoe ver is men daar met het gebruik van groene energie? Aansluitend zal er aan de hand van een fictieve casus: Een windmolenpark bij De Bilt, een rollenspel worden gespeeld. Wie zouden hier ‘de spelers’ zijn en wat zijn hun belangen? Welke speler heeft wat voor het zeggen?

Project het digitale dossier

Onder leiding van twee experts van Van Lanschot uit Den Bosch, Business Consultant Marloes Burggraaf en Riskmanager Daisy Dirks, zijn 5 Kinderen van de Werkplaats Kindergemeenschap uit Bilthoven dit project begonnen met een rondleiding op het hoofdkantoor in Den Bosch. Onder leiding van de twee experts gaan onze 5 studenten een project voor het digitaliseren van bankdossiers naspelen.

Na de uitleg over het functioneren van de bank zijn ze rondgeleid langs alle plekken waar gegevens worden "gemaakt" en opgeslagen. Onder andere hebben de kinderen het archief mogen bekijken, waar alle belangrijke stukken worden bewaard. Stiekem hoopten enkelen in de kluis grote stapels munten en bankbiljetten te zien te krijgen en misschien wel goudstaven! Maar Marloes en Daisy leggen uit: Die papieren die daar liggen met handtekeningen zijn misschien wel veel meer waard.

Voor het werken met al die stukken is het natuurlijk handig als ze ook digitaal beschikbaar komen. Zo kun je ze makkelijker inzien en kunnen de originelen veilig in de kluis blijven liggen. Aan het digitaliseren van die dossiers en, belangrijker nog, aan het beschikbaar stellen van deze informatie op een werkplek, zijn natuurlijk allemaal heel strikte regels verbonden. Je wilt uiteraard niet dat iedereen zomaar alle gegevens kan inzien of wijzigen.

In de komende bijeenkomsten spelen de kinderen de rollen na die in zo'n "digitaliseringsproject" aan bod komen. Zo is er een Business Consultant die moet weten wat voor eisen alle partijen aan het project stellen, lopen de kosten niet te hoog op, wordt alles op tijd opgeleverd. Er is een vertegenwoordiger van een bedrijf die het scannen gaat verzorgen en die daarvoor een offerte moet uitbrengen. Iemand speelt de archiefmedewerker na en verder is er de rol van de jurist die in de gaten houdt dat alle stappen aan de juridische vereisten voldoen.

Nadat de rollen zijn verdeeld gaat iedereen zich inlezen en overleggen. Het duurt niet lang of er wordt al handjeklap gespeeld..... de vertegenwoordiger van het scanbedrijf wil het scannen wel voor een miljoen doen..... maar na een wat moeilijke reactie van de Business Consultant zakt de prijs al snel met tweehonderd duizend.

Het is duidelijk, we hebben hier met de bankiers van de toekomst te doen. Eerder hadden een aantal studenten al opgemerkt dat "werken bij een bank eigenlijk wel heel leuk is".

Project VMBO-eindexamen geschiedenis voor groep 7,8 basisonderwijs

De volgende week komt de groep samen op de Theresiaschool. De komende twee jaar zullen de studenten wekelijks bij elkaar komen om zich te verdiepen in het vak geschiedenis. En.... als ze er zin in hebben "even" het VMBO-examen te doen.