Bezoek Sonnenborgh Julianaschool
Op woensdag 8 juli 2009 gingen onze sterrenkundestudenten, samen met hun expert Richard de Jong, op bezoek bij de sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. De sterrenwacht is in het uit de 16e eeuw stammende Bastion Sonnenborgh gevestigd. Vroeger was dit een verdedigingsbolwerk, er staan nog oude kanonnen. Later, rond 1700 was er een chemisch laboratorium gevestigd. In 1853 werd er een sterrenwacht op gebouwd.
In het auditorium krijgt men uitleg over het leven van sterren, dus ook over 'onze' ster : de zon. Sterren ontstaan in grote nevels van gas in het heelal. Door de gravitatie (aantrekkingskracht) ontstaat er een bol van gas, waarbinnen de druk en temperatuur zo hoog is, dat er een plasma ontstaat. Als een ster sterft, omdat alle waterstof in de kern op is, dan explodeert hij eerst (een super nova) om daarna in elkaar te krimpen tot een pulsar, of zelfs een zwart gat.
In de Zuidertoren staat de 26 centimeter Merz-Telescoop. Dat is een optische telescoop, een telescoop met lenzen dus. Gemaakt door de firma Steinheil uit München. Bij het monteren bleek het objectief niet goed te werken en werd er een nieuwe door de firma Merz in gezet. Achteraf bleek dat helemaal niet nodig te zijn geweest, omdat het enkel verkeerd gemonteerd was. In de jaren 1950-1960 is de kijker gemoderniseerd en was tot 2002 de belangrijkste kijker van de sterrenwacht. Het hele dak waar de telescoop in staat kan draaien en ook de telescoop zelf kan bewegen, zodat je precies de hemellichamen kunt volgen.
De kijker voor zonnewaarneming is de coelostaat, daarmee kan de zon worden bekeken. Die kan worden geprojecteerd, maar men kan het licht ook op een spectroscoop laten vallen. Met dit instrument kan het spectrum van de zon worden onderzocht. Het licht dat van de zon komt wordt in de kleuren van de regenboog uiteengerafeld. Hierdoor kun je vanaf de aarde onder andere vaststellen welke stoffen op de zon aanwezig zijn en in welke hoeveelheden.
Met de apparatuur in het Zonnelab is in de jaren '40, met behulp van spectrumopnamen, gemaakt in het Mount Wilson Observatory, USA, een zonnespectrum-atlas gemaakt, die nog steeds op vrijwel iedere professionele sterrenwacht ter wereld te vinden is. De Utrechtse Zonneatlas bevat het langste zonnespectrum ter wereld, als je de grafiek ervan helemaal uit zou leggen, is hij 120 meter lang. |
In de prachtige bibliotheek kun je boeken over sterrenkunde of ruimtevaart lezen en lenen.