Basisuniversiteit

Bezoek aan het FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen

Op woensdag 1 juli 2009 ging de groep Sterrenkundestudenten onder leiding van hun expert Richard de Jong op bezoek bij het FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen in Nieuwegein. Op dit instituut wordt wetenschappelijk onderzoek gedaan naar kernfusie als energiebron.

Onze delegatie werd ontvangen in het kasteel Rijnhuizen, dat naast de laboratoria van het FOM staat. Dr. Erik Min gaf daar uitleg, over de basisprincipes van de kernfusie en de problemen die nog moeten worden overwonnen om daar energie mee op te wekken.

Aan de hand van een aantal proeven liet hij de logica van de vorm van een fusiereactor zien en de speciale eigenschappen van een plasma. Het gloeiend hete plasma (van wel 150 miljoen graden!) wordt door een soort grote magnetron elementen verwarmd en wordt door een ring van sterke magneten op zijn plaats gehouden.

Ondanks die sterke magneten kunnen er deeltjes uit het plasma lekken. Deze "vuile" deeltjes moeten weggewerkt worden, zodat ze de plasmareactie niet gaan verstoren. Het magnetische veld moet daarvoor een bepaalde vorm hebben.

De "vuile" deeltjes worden onderin de zogenaamde Torus (de ring van magneten waarin het plasma zich bevindt) gemanoeuvreerd, waar ze worden weggezogen.

ITER is een nieuwe kernfusie-reactor die in het Zuid-Franse Cadarache wordt gebouwd. Men wil met deze reactor aantonen dat kernfusie een haalbare, schone en onuitputtelijke energiebron is. Daarvoor moet deze installatie meer energie genereren dan nodig is om het plasma op te wekken en in stand te houden (dat lukt nu namelijk nog niet). Het is een grote internationale samenwerking tussen de Europese Unie, de Russische Federatie, Japan, China, de Verenigde Staten, Zuid Korea en India.De reactor is pas rond 2020 klaar.

Voor ITER wordt door het FOM onderzoek gedaan naar de invloed van het plasma op reactor-wand-materiaal. Daarvoor is er een experiment opgebouwd, de Pilot-PSI (Plasma Surface Interaction). Iedereen moet een speciale UV-bril op en als je een pacemaker hebt, dan mag je niet naar binnen door de sterke magnetische krachten.

Binnenkort wordt de Magnum-PSI in gebruik genomen. Deze is veel groter dan de Pilot-PSI en wordt het enige experiment dat de dichtheid, temperatuur en het magneetveld zoals dat wordt verwacht in de ITER kan nabootsen.

Nog niet alle onderdelen zijn aangekomen, Erik vertelt dat voor het plaatsen van de grote magneten zelfs het dak er af moet!.

Met grote tegenzin moeten we de middag afronden, vaders, moeders en de muzieklessen wachten.

Het was een fantastische middag, grote dank aan Richard de Jong en Erik Min.

Interessante links :

De site van Richard de Jong

www.fusie-energie.nl

Bezoek aan het Nederlands Architectuur Instituut

  Op dinsdag 30 juni bezochten onze wiskundestudenten van de Patioschool "De Kleine Prins" uit de Bilt, samen met hun expert Tanja Dawson en ouder Liesbeth Starmans,  het Nederlands Architectuur Instituut in Rotterdam.

Gewapend met een map vol bouwtekeningen kregen ze eerst uitleg over het prachtige gebouw van het instituut. Fenna Stapel, van het NAI, vertelt aan de hand van een maquette hoe dat gebouw in elkaar zit en welke keuzes er bij de bouw zijn gemaakt.

Dan kunnen de bouwtekeningen tevoorschijn worden gehaald. Ze worden bekeken en besproken, waarna iedereen aan de slag gaat om van zijn eigen ontwerp een maquette te maken.

Er wordt hard gewerkt en gediscussieerd. Er worden kleuren en materialen gekozen, voor een gebouw is tenslotte niet alleen de vorm belangrijk.

 Het uiteindelijke resultaat wordt besproken en de modellen mogen worden meegenomen.

Tegen de muur van het museum Boijmans van Beuningen, dat aan de overkant van het NAI staat, poseren voor een laatste foto voor de reis terug naar de Bilt.

    vlnr Joris, Merlijn, Janneke, Laurens, Mats, Marijn en Sjors.

Start project journalistiek

(De Basisuniversiteit wacht in spanning het fotomateriaal en de eerste schrijfprodukten af )

Op 13 mei 2009 vond op de Werkplaats te Bilthoven de eerste bijeenkomst plaats voor het project journalistiek onder leiding van freelance journaliste Simone Best. De studenten Julia, Sterre, Frederique, Josephine en Max hebben vooral gebrainstormd over de taakverdeling. Het was een drukte van belang, net een echte redactie.

Naast het leren schrijven van stukjes voor een krant of een tijdschrift is er ook aandacht voor fotografie. De volgende keer gaat iedereen een biografie maken.

Start project wiskunde

Op 19 mei 2009 is het project wiskunde gestart op de Patioschool "De Kleine Prins" in de Bilt. Aan tafel zaten Marijn, Janneke, Sjors, Joris, Merlijn, Mats en Laurens. Expert Tanja Dawson ging met de 7 studenten aan de slag met onder andere de wet van Pythagoras.

Dat werd dus hoeken tekenen, machtsverheffen, worteltrekken en graden meten. Met de nieuwe passers en geodriehoeken ging iedereen druk in de weer.

En wat kun je wiskunde voor veel zaken gebruiken! Mooie grafieken van Escher, Kapla, Lego, maar ook bouwplannen voor huizen en gebouwen worden getekend met wiskunde als basis. Samen werd besloten om de volgende keer met bouwtekeningen aan de slag te gaan.